Βιογραφικό




Το παρόν βιογραφικό της Σοφίας έγινε με βάση τα βιβλία της «Από τον εγωκεντρισμό στην καθαρή συνειδητότητα» και «Ιερός Γάμος». Από αυτά τα βιβλία προσπάθησα να συνθέσω τις διάφορες πληροφορίες που η ίδια έδωσε για τη ζωή της και την προσωπικότητά της, όσο και την Ουσία της (που είναι η πραγματική Σοφία).
Ήταν σίγουρα δύσκολο εγχείρημα, μιας και δεν υπάρχει πουθενά μια ολοκληρωμένη βιογραφία της, την οποία θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω. Ίσως οι άνθρωποι που ήταν «κοντά της» να θεώρησαν ότι η σύνταξη μιας βιογραφίας της Σοφίας θα ήταν κάτι περιττό, καθώς η ίδια έδωσε όλες τις πληροφορίες που επιθυμούσε μέσα από τα βιβλία της. Και είμαι κι εγώ σύμφωνη με αυτή την άποψη.
Παρόλα αυτά όμως, ήταν μια πολύ έντονη προσωπική μου ανάγκη να συνθέσω ένα μικρό βιογραφικό της, για τους ανθρώπους που δεν έχουν έρθει σε επαφή με τα έργα της, με την ελπίδα ότι θα παρακινηθούν να το κάνουν. Τον ίδιο σκοπό έχει άλλωστε και ολόκληρη η ιστοσελίδα.  Δυστυχώς στα βιβλία της η Σοφία δεν παραθέτει ακριβείς χρονολογίες, ούτε και πλήρη ονόματα ανθρώπων και τοποθεσιών, παρά μόνο με ψευδώνυμα ή με αρχικά γράμματα.



Η Σοφία Άντζακα γεννήθηκε στις 17/2/1927 στην Αθήνα.

Οι πληροφορίες που έχουμε για τα πρώτα χρόνια της ζωής της και την εφηβεία της είναι ελάχιστες και προέρχονται κυρίως από το βιβλίο της «Από τον εγωκεντρισμό στην καθαρή συνειδητότητα».

Όπως αναφέρει η ίδια, οι εξωτερικές συνθήκες της ζωής της ήταν δύσκολες. Τη μητέρα της την περιγράφει ως στοργικό αλλά συγχρόνως υπερβολικό και αγωνιώδη άνθρωπο, ενώ τον πατέρα της ως ψυχρό, ανεύθυνο, εσωστρεφή και αυταρχικό.

Στα πρώτα χρόνια της εφηβείας της, ο πατέρας της μένει άνεργος και η μητέρα της αρρωσταίνει. Η μητέρα της παραμένει 4 χρόνια στο νοσοκομείο και τελικά πεθαίνει. Η Σοφία γράφει ότι ο πατέρας της, κατά τη διάρκεια της ασθένειας της μητέρας της, πούλησε όλα τους τα υπάρχοντα, χρησιμοποιώντας όμως τα χρήματα για τη δική του επιβίωση. Η αίσθησή της ήταν αυτή της εγκατάλειψης και από τους δυο γονείς.

 Αντιμετώπισε μεγάλη ένδεια και βρέθηκε στην ανάγκη να βρει νωρίς δουλειά, προκειμένου να ανεξαρτητοποιηθεί και να απεγκλωβιστεί από τον πατέρα της. Με τον πατέρα της φαίνεται πως είχε μια αρκετά συγκρουσιακή σχέση. Μάλιστα συμβίωναν στο ίδιο σπίτι για πολλά χρόνια, καθώς η Σοφία δεν ήθελε να τον εγκαταλείψει. Όταν κάποια στιγμή ο σπιτονοικοκύρης του σπιτιού αποφάσισε να το πουλήσει και έπρεπε να μετακομίσουν (η Σοφία ήταν στην ώριμη ηλικία της τότε και ο πατέρας της γηραιός), εκείνη το είδε σαν ευκαιρία για να ζήσει μόνη και ανεξάρτητη (ήταν η περίοδος μετά την επιστροφή της από την Ικαρία). Ο πατέρας της όμως αντέδρασε έντονα, μη σεβόμενος την εσωτερική της αναγκαιότητα για μοναχικότητα. Τελικά η Σοφία υπέκυψε, καθώς τα οικονομικά της δεν της επέτρεπαν τη συντήρηση 2 σπιτιών. Πολύ αργότερα κατάφερε η Σοφία να μετακομίσει σε ένα διαμέρισμα μόνη της. Καθώς φαίνεται, από τότε οι σχέσεις τους βελτιώθηκαν πολύ.  Το παρακάτω απόσπασμα είναι άκρως ενδιαφέρον, επειδή η Σοφία ξετυλίγει και τις σκέψεις της σχετικά με την προσκόλληση και την εξάρτηση των γονιών από τα παιδιά τους καθώς και τη συμβίωση και το γάμο:

«Έχω την αίσθηση ότι ένα όστρακο αγωνίζεται να κολλήσει στη ράχη μου και να απομυζήσει τους χυμούς της ανεξάρτητης ανάπτυξής μου. Τι παράξενο, αλήθεια, να έχει κανείς έναν πατέρα, ή οποιονδήποτε, που να του κολλά παρασιτικά,  απαγορεύοντάς του να ζήσει μόνος, μέσα στην αρχέγονη, πρωτοπλασμική του μοναχικότητα, που δικαιούται να ζήσει μιαν ανεξάρτητη ζωή! Καταλαβαίνω κάπως τη συμβίωση όταν δυο άτομα διαπερνούν το ένα το άλλο με τις ακτινοβολίες τους και νιώθουν ενωμένοι. Μόνο σε τέτοιες περιπτώσεις έχει κάποια δικαιολογία η συμβίωση, αφού όταν συντελείται αυτή η ένωση, τα δυο άτομα κινούνται σαν να είναι ένα και διάγουν μια κοινή εσωτερική ζωή. Αυτή είναι η μόνη αληθινή σχέση, όλες οι άλλες είναι επιδερμικές επαφές. Ο άνθρωπος δικαιούται να ζει μόνος, να ακολουθεί τον δικό του εσωτερικό δρόμο και να ενώνεται που και που με κανένα άλλο ον. Ο θεσμός του γάμου είναι σαθρός επειδή δεν βασίζεται στην εσωτερική ένωση των συζύγων. Ο θεσμός της οικογένειας επίσης, η υιϊκή «αγάπη» το ίδιο. Μ’ άλλα λόγια, βασίζονται σε συναισθηματική προσκόλληση, που πίσω της κρύβει τον φόβο και την εκμετάλλευση, τον παιδικό πόθο για στήριγμα, για εξάρτηση. Οι άνθρωποι μεγαλώνουν τα παιδιά τους έτσι ώστε να διψούν για «αγάπη», για εξάρτηση, για προσκόλληση και νομίζουν ότι τα ανατρέφουν με αξίες. Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από την συναισθηματική «αγάπη» των γονιών τους, αλλά από την ανάπτυξη της μοναχικότητας και της ανεξαρτησίας τους, αφού η ανθρώπινη φύση είναι βασικά μοναχική, ανεξάρτητη, αλλά επίσης ικανή για πραγματικές ενώσεις. Όμως, όταν οι γονείς ενσταλάξουν το φόβο στα παιδιά τους, η φύση τους διαστρέφεται και ποθούν πράγματα που δεν τα χρειάζονται. Πόσοι άνθρωποι, αλήθεια, δεν κυνηγούν το ψεύτικο πιστεύοντάς το για αληθινό και απαραίτητο και καταρρέουν αν το χάσουν!» (Ιερός Γάμος 6)

Μετά το θάνατο της μητέρας της, υπήρξε μια μεγάλη αλλαγή στην εξωτερική και εσωτερική ζωή της. Εντύπωση προκαλεί η περιγραφή της ημέρας της κηδείας της μητέρας της, κατά την οποία η Σοφία βρισκόταν σε πλήρη ενάργεια και απόσπαση. Η Σοφία είχε καταλάβει και την ακριβή ώρα που η μητέρα της απεβίωσε. Σε εκείνη την πρώιμη περίοδο της ζωής της όμως, η Σοφία δεν είχε ακόμα εμπιστοσύνη στη διαίσθησή της. Οι περιγραφές υπάρχουν τόσο στο «Από τον εγωκεντρισμό…» όσο και στο «Ιερός Γάμος 6» από όπου και το παρακάτω απόσπασμα:
«Με ταχύτητα κινηματογραφικής ταινίας πέρασε από τα νοερά της μάτια η ζωή της μητέρας, όχι τόσο τα εξωτερικά γεγονότα, όσο οι εσωτερικές της καταστάσεις. Και την «είδε» σαν ένα ζωντανό ον που δεν είχε την ευκαιρία να αναπτυχθεί, να ξεδιπλωθεί, να ζήσει τις έμφυτες δυνατότητές του. Και γιατί δεν είχε ξεδιπλωθεί; Επειδή είχε προσκολληθεί στην Θ. , στο βλαστάρι, στο σπλάχνο της. Η Θ. είχε γίνει η ζωή της, η πνοή της, ο σκοπός της ζωής της, η δικαίωση της ύπαρξής της. Ήταν μια τέλεια, μια αφοσιωμένη μητέρα, ικανή ακόμα και να θυσιαστεί για το παιδί της. Γι’ αυτό ακριβώς η Θ. ένιωθε ότι η μητέρα της είχε πεθάνει χωρίς να ζήσει. Και ζω σημαίνει ζω τη δική μου, την εντελώς δική μου, μοναδική κι ανεπανάληπτη ζωή, σαν τάλαντο που χρειάζεται φροντίδα και καλλιέργεια. Η Θ. ένιωσε μια θλίψη για τη μοίρα της μητέρας της, όχι για το θάνατό της.»

Κατά τη διάρκεια της κηδείας της μητέρας της, η Σοφία είχε μια πνευματική εμπειρία που αξίζει να αναφέρουμε.
«Παρατηρούσα τα πένθιμα πρόσωπα των ανθρώπων που ακολουθούσαν την κηδεία, άκουγα τα συλλυπητήριά τους και δεν ένιωθα να με αγγίζει τίποτα. Δεν υπήρχε κανείς και τίποτα μέσα μου για να νιώσει κάτι. Ακόμα και το σώμα μου, οι κινήσεις μου, δεν μου ανήκαν. Και τότε τον πρόσεξα. Ήταν τοποθετημένος στον πυρήνα του είναι μου. Ένας σοφός Γέρος, κυριολεκτικά άχρονος, που είχε ζήσει άπειρους αιώνες και ήξερε τη φευγαλέα φύση της ζωής στην επιφάνεια. Ήταν όλος γαλήνη, σοφία, ηρεμία και απόσπαση. Τα κύματα της ζωής έσπαγαν επάνω του, αλλά τον άφηναν ανέγγιχτο, ανεπηρέαστο, να χαμογελά σοφά. Χρόνια αργότερα μπόρεσα να κατανοήσω τη φύση αυτής της εμπειρίας». (Από τον εγωκεντρισμό…)

Η Σοφία υπήρξε ένα υπερβολικά ώριμο παιδί για την ηλικία της. Μια δασκάλα της είχε πει στην μητέρα της : «Αυτό το παιδί δεν είναι παιδί. Είναι χιλιόχρονη μέσα της». Η ίδια θυμάται πως στο σχολείο την απωθούσαν τα  μαθήματα που είχαν σχέση με την ύλη, όπως η φυσική και η χημεία ή με το σώμα, όπως η ανθρωπολογία. Η ερμηνεία της ήταν πως «το είναι της δεν ενδιαφερόταν για τις υλικές μορφές αλλά για την μυστική ουσία που κρυβόταν σ’αυτές.» (Ιερός Γάμος 5)

Η προσέγγισή της στα πράγματα δεν ήταν προϊόν του νου ή του συναισθήματος, αλλά κάποιας άλλης βαθιάς λειτουργίας, η οποία, όπως πίστευε η Σοφία, ήταν και η αιτία που δεν επηρεαζόταν  από τις επιδράσεις του περιβάλλοντός της.
«Ίσως, χάρη σ’αυτό το δώρο, η Θ. έμενε ανεπηρέαστη από τις επιδράσεις του οικογενειακού, του σχολικού, του εθνικού και του θρησκευτικού περιβάλλοντός της. Καμιά απ’αυτές τις εξωτερικές επιδράσεις δεν είχε ρίξει ρίζες μέσα της. Γι’αυτό ένιωθε ότι ήταν κάτι το ξέχωρο από τους γονείς και τους συγγενείς της. Και σαν κάτι το ξέχωρο την έβλεπαν και εκείνοι. (…) Με το άνθισμα της ήβης, οι διαφορές από τους συνομήλικούς της και το περιβάλλον της εντάθηκαν. Στα δώδεκά της φάνηκε καθαρά η ερευνητική εσωτερική της τάση. Το μυαλό της, πρώϊμα αναπτυγμένο, έμοιαζε με το μυαλό ενός σαραντάχρονου ή πενηντάχρονου απεγνωσμένου υλιστή, που δεν έβρισκε διέξοδο στον φαύλο κύκλο της ύλης. Μ’ άλλα λόγια, η διανόηση του φλοιού (σημ. εννοεί του φλοιού του εγκεφάλου) είχε πλήρη ανάπτυξη. Πίσω όμως από τον φλοιό, η Θ. ένιωθε άλλα σκιρτήματα, που την έσπρωχναν στην έρευνα για το νόημα της ζωής και του θανάτου. Όσο και αν ο φλοιός έβρισκε φυσικό αυτό το παιχνίδι, εκείνο το κάτι άλλο σπαρταρούσε απαιτώντας να βρει Νόημα πίσω από τη φαινομενική απουσία Νοήματος.» (Ιερός Γάμος 5)

Οι δυσχέρειες και η ρευστότητα της ζωής, ο πόνος και η επαφή με το θάνατο, την ώθησαν στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής. Από τον αγνωστικισμό   πέρασε στην έρευνα μέσα από τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την αρχαιολογία και κατέληξε στην ψυχολογία, ιδιαίτερα της σχολής του Jung. Ο ίδιος ο Jung, παρά το γεγονός ότι δεν απαντούσε σε γράμματα αγνώστων, ούτε ερμήνευε όνειρα μεμονωμένα, απάντησε σε προσωπικό γράμμα της Σοφίας, που αφορούσε το ονειρικό υλικό της.

Η Σοφία άρχισε να τηρεί ψυχογραφικό ημερολόγιο από πολύ νωρίς. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Ικαρία, συντρόφευσε και στήριξε μια φίλη της, κοινοτική ιατρό (αναφέρεται ως Λ. στον Ιερό Γάμο), η οποία είχε περάσει μεγάλες ψυχολογικές κρίσεις που την οδήγησαν σε απόπειρες αυτοκτονίας. Αν και εκείνη την περίοδο είχε μέσα της ένα βαθύ πόθο να αποσυρθεί σε ένα άλλο νησί, μόνη της, και να ασχοληθεί με τον πηλό, πήγε στην Ικαρία (ένα μεγάλο ταξίδι για την εποχή, 27 ωρών) και συγκατοίκησε μαζί με την φίλη της για μεγάλο χρονικό διάστημα (σχεδόν 3 χρόνια).  Πολλά γεγονότα συνέβησαν σε αυτό το νησί. Η Σοφία τα έχει καταγράψει αναλυτικά στον Ιερό Γάμο 5. Λίγο πριν φύγει για την Ικαρία, η Σοφία είχε διαβάσει ένα άρθρο του γνωστού ψυχίατρου Roberto Assagioli σε ένα ξενόγλωσσο περιοδικό. Το άρθρο αυτό ήταν η αιτία που η Σοφία αποφάσισε να γράψει στον Assagioli. Ας δούμε πως περιγράφει η ίδια το γεγονός στο βιβλίο «Από τον εγωκεντρισμό…»   :
«Ο τίτλος του άρθρου ήταν «Η αυτοτελείωση και οι ψυχολογικές της διαταραχές» και ήταν δημοσιευμένο στο ινδικό περιοδικό «DARSHANA» που έπεσε τυχαία στα χέρια μου. Αυτό έγινε σε μιαν εποχή που εχθροί και φίλοι με χτυπούσαν από όλες τις πλευρές για την «τρέλα» που είχα κάνει να αφήσω τη δουλειά μου. Το άρθρο πραγματευόταν επιστημονικά τις δυσκολίες και τα σκαμπανεβάσματα που συναντά κανείς στο δρόμο που οδηγεί στην ολοκλήρωση και η περιγραφή ταίριαζε με τις φάσεις και τα στάδια που είχα περάσει η ίδια. Ήταν μια φιλική φωνή μέσα στη γενική εχθρότητα που με κύκλωνε και αποφάσισα να του γράψω. Δυσκολεύτηκα πολύ να βρω τη διεύθυνσή του και ήμουν ήδη στην Ικαρία όταν του έγραψα στη Φλωρεντία όπου κατοικεί. Ένα μήνα αργότερα, πήρα γράμμα του και, με μεγάλη έκπληξη, είδα να μου ζητάει να συντάξω την ψυχολογική αυτοβιογραφία μου, και να περιγράψω τα διάφορα στάδια που είχα περάσει, γιατί πίστευε ότι η εξιστόρησή της θα μπορούσε να βοηθήσει κι άλλους. Το έργο μου φάνηκε τεράστιο και δίστασα να το αναλάβω. Αλλά με ενθάρρυνε, και έτσι άρχισα να δουλεύω με μεγάλη ζέση. Για επτά μήνες, αφιέρωσα δώδεκα ώρες την ημέρα στη συγγραφή και ο Δρ. Ασσατζιόλι έκανε πολύ ευμενή σχόλια.»

Η Σοφία διατήρησε αλληλογραφία με τον Assagioli, ο οποίος μάλιστα ήθελε να έρθει στην Ελλάδα για να την γνωρίσει από κοντά και ίσως να συνεργαστούν. Το υλικό του ψυχογραφικού ημερολογίου της αποτέλεσε τη βάση για τη συγγραφή του 12τομου έργου της «Ιερός Γάμος» καθώς και του «Από τον εγωκεντρισμό στην καθαρή συνειδητότητα», το οποίο αποτελεί την συμπυκνωμένη αυτοβιογραφία της. Ο μεν Ιερός Γάμος (μια «βιωματική μυθιστορία», κατά τον δικό της χαρακτηρισμό) έχει εκτενείς αναφορές στα εξωτερικά γεγονότα της ζωής της, τις φιλικές και ερωτικές της σχέσεις,  την εσωτερική διαδρομή της,  τις υπερβατικές της εμπειρίες και τη μύησή της σε γνώσεις της Κοσμικής Δημιουργίας. Το δε βιβλίο της «Από τον εγωκεντρισμό στην καθαρή συνειδητότητα» εστιάζει περισσότερο στην εσωτερική διαδρομή της. Να σημειώσουμε εδώ ότι εντύπωση προκαλεί ο διαφορετικός τρόπος γραφής που η Σοφία χρησιμοποιεί στον Ιερό Γάμο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα έργα της. Αυτό, όπως η ίδια μας αναφέρει σε κάποιο σημείο του Ιερού Γάμου 6, συνέβη διότι ο Ιερός Γάμος ήταν προορισμένος να αγγίξει τους συναισθηματικούς τύπους ανθρώπων. Οι διανοητικοί τύποι, θα έβρισκαν ανταπόκριση στα υπόλοιπα έργα της. Τόσο χαρισματική ήταν η Σοφία, που μπορούσε να προσεγγίζει όλους τους τύπους των ανθρώπων και να μεταφέρει τις γνώσεις της και το φως της με τον κατάλληλο, για τον καθένα, τρόπο.

Το συγγραφικό και μεταφραστικό της έργο είναι μεγάλο (μπορείτε να το δείτε αναλυτικά στη ενότητα «Βιβλιογραφία»).  Αξίζει να σημειώσουμε επίσης,  ότι το δοκίμιό της με τίτλο «Η άλλη τέχνη» απέσπασε το 1978 το 2ο κρατικό βραβείο δοκιμίου.  

Η Σοφία ασχολήθηκε επίσης  με τη ζωγραφική και τα έργα της προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση σε ανθρώπους της τέχνης της εποχής της, οι οποίοι μάλιστα την παρότρυναν να αφιερώσει τη ζωή της στην τέχνη.            Η εσωτερική, οραματική δημιουργικότητα της αποτυπώθηκε μέσω της ζωγραφικής και του κεντήματος. Όσο αφορά στα πολύχρωμα γεωμετρικά σχέδια, η ίδια αναφέρει ότι «απεικόνιζαν διάφορες φάσεις της αλληλεπίδρασης των πεδίων ή των ενεργειών της κοσμικής διαστολής και συστολής».  (Ιερός Γάμος 6).
Διαβάζουμε στον Ιερό Γάμο 3 : «Όταν πύκνωνε η ένταση, η εσωτερική όραση της Θ. κατακλυζόταν από λαμπερά χρώματα και σχήματα, που απαιτούσαν να βρουν απτή έκφραση. Τότε η Θ. αναγκαζόταν να τα ζωγραφίσει για να απαλλαγεί από την ένταση.»
Επίσης, στον Ιερό Γάμο 4 : «Ήταν μια παράδοξη καλλιτεχνική δραστηριότητα. Τη νύχτα, ο ύπνος της γέμιζε από χρωματιστά γεωμετρικά σχέδια πολυσύνθετης υφής. Οι πιο τολμηροί και ανορθόδοξοι χρωματικοί συνδυασμοί την πολιορκούσαν απαιτώντας μια θέση στον ήλιο. Έσπρωχναν τη Θ. να τους ζωγραφίσει σε τετραγωνισμένο χαρτί, να τους κεντήσει σε καμβά. Τα χρώματα είχαν μιαν εσωτερική φεγγερότητα, ανύπαρκτη στον γήϊνο κόσμο μας. Η Θ. έψαχνε από δω κι από κει για να βρει χρώματα με την ανάλογη φωτεινότητα, αλλά η αναζήτηση πάντα κατέληγε σε απογοήτευση αφού ακόμα και το πιο λαμπρό γήϊνο χρώμα ήταν απελπιστικά μουντό και σβησμένο σε σύγκριση με τα χρώματα των ονείρων της. Σύντομα, οι χρωματικές, γεωμετρικές συνθέσεις, ολόκληρα κινούμενα συγκροτήματα, πέρασαν τα όρια του ύπνου της και κατέκλυσαν την εγρήγορη ζωή της. Έβλεπε σχήματα και χρώματα με ανοιχτά τα μάτια, σε κάθε της βήμα, σε κάθε στιγμή της ζωής της και φλεγόταν από την επιτακτική εσωτερική προσταγή να τους δώσει υλική έκφραση στον γήϊνο κόσμο. Ταυτόχρονα ένιωθε ότι οι συνδυασμοί και τα συγκροτήματα που προβάλλονταν στην καθαρή οθόνη του εσωτερικού μετασχηματιστή της, είχαν σχέση με τους κόσμους της Δημιουργίας, με τους σχηματισμούς μακρινών αστερισμών, με τις κινήσεις και τους μυστικούς νόμους τους. Θα’λεγε κανείς ότι κάποιος αόρατος «Κινηματογραφιστής» ξετύλιγε μπροστά στα μάτια της τις φάσεις της κοσμογονίας, τις μυστικές διασυνδέσεις των κόσμων, τις κρυφές κινήσεις τους.»
Παρά τις παρακινήσεις διάφορων καλλιτεχνών και τεχνοκριτικών να αφιερωθεί στην τέχνη, δεν το έπραξε. Για τη Σοφία η τέχνη δεν ήταν ο στόχος της, ήταν «απλώς ένα σκαλοπάτι, ένας σταθμός στην πορεία του εσωτερικού ξεδιπλώματος».

Η ζωή της υπήρξε αντισυμβατική, ειδικά για τα δεδομένα της εποχής που έζησε, αλλά και του φύλου της. Στις σελίδες του Ιερού Γάμου, την παρακολουθούμε να αρνείται την μονιμοποίησή της στην εργασία, αργότερα να εγκαταλείπει εντελώς την εργασία, αδιαφορώντας για την αυτοσυντήρησή της, να απορρίπτει δεκάδες προτάσεις γάμου… Η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της ως «έναν εξερευνητή, μια ριψοκίνδυνη ψυχή, διψασμένη για το καινούριο» (Ιερός Γάμος 4).

Άλλαξε πολλές εργασίες, μια από αυτές ήταν σε κάποιο Υπουργείο, την οποία εγκατέλειψε. Σε αυτή την εργασία επέστρεψε μετά από την παραμονή της στην Ικαρία και τη μεγάλη της εσωτερική αλλαγή, δίχως να το επιδιώξει. Να σημειώσουμε ότι εκεί δημιουργήθηκε και ένας μικρός πυρήνας ατόμων και υπήρξε μια προσπάθεια για μια πρωιμη ομάδα εσωτερικής εργασίας υπό την εποπτεία της.

Η προσωπικότητά της και η πορεία της συχνά προκαλούσαν το φθόνο και το μίσος των γύρω της. Διέθετε ένα σθένος και μια ανεξαρτησία που δύσκολα γινόταν αποδεκτή από τον εγωκεντρισμό των ανθρώπων.
Χαρακτηριστικός είναι ο παρακάτω διάλογος με την φίλη της Λ. :

«Τώρα καταλαβαίνω», ξεστόμισε, «γιατί σε μισούν οι άνθρωποι.»
«Με μισούν;» ρώτησε η Θ. «Ή απλώς με εχθρεύονται;»
«Σε μισούν. Και ταυτόχρονα σε φθονούν. Μέσα σ’αυτούς βάλε και μένα. Φθονώ την ανεμελιά σου, το απόλυτο δόσιμό σου στην κάθε στιγμή, την ανεξαρτησία και το σθένος σου. Θα’θελα να μουν κι εγώ έτσι ανεξάρτητη, ανοιχτή σε ό,τι μου φερνε η Ζωή. Ωστόσο, έχω την ανάγκη σου. Νιώθω ότι ζεις κάτι το πολύτιμο. Πολύτιμο για μένα, θέλω να πω.» (…)  «Πάλι καλά. Εγώ απλώς σε φθονώ, ενώ άλλοι μισούν τις αλλότροπες εμπειρίες σου, διαδίδουν ότι έχασες την παλιά σου θαυμαστή διανόηση, ότι έχεις φαντασιώσεις, ότι αυτές σε έκαναν ανίκανη για εργασία, ότι σε κατάντησαν να ζεις όπως ένα τζιτζίκι. Είχες, λένε, του κόσμου τα προσόντα, ένα σωρό χαρίσματα, αλλά ότι τώρα τα’χεις χάσει και ζεις μια ζωή ανόητη, ρεμβάζοντας στο Πασαλιμάνι, χωρίς να έχεις που την κεφαλήν κλίναι….» (…) «Σκέψου λοιπόν την πρότασή μου. Στο κάτω κάτω δεν είναι για πέταμα. Σου προσφέρω ασφάλεια αφού δεν έχεις που την κεφαλήν κλίναι…» έκανε με ειρωνικό τόνο.
«Λάθος,» φώναξε η Θ. τινάζοντας πίσω το κεφάλι της. «Ποιος λέει πως δεν έχω που την κεφαλήν κλίναι; Κάθε βράδυ την κλίνω στον κόρφο της Ζωής και πίνω από το γάλα της. Γι αυτό διακρίνεις το σθένος μέσα μου. Είναι το σθένος της Ζωής. Και σ’αυτό το δικό της σθένος θέλεις να κλίνεις τη δική σου κεφαλή.» (Ιερός Γάμος 5)

Αλλού, γράφει για το ίδιο θέμα:
«Μ’ αυτή τη βαθιά αλλαγή, ο κόσμος πλάτυνε και βάθυνε και οι φίλοι μου δεν μπορούσαν πια να με παρακολουθήσουν. Ξαφνικά, ένα χάσμα μας χώρισε, μολονότι ένιωθα ανοικτή προς όλους και προς όλα. Όμως, όταν προσπαθούσα να τους μεταδώσω τις καινούριες μου εμπειρίες, τότε και μόνο τότε, αντιλαμβανόμουν το χάσμα που μας χώριζε στην κατανόηση. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν, πολύ λιγότερο να νιώσουν, τι ήθελα να τους μεταβιβάσω και το μόνο που έκαναν ήταν να σύρουν το καινούριο μέσα στο δικό τους, στενό και συγκεχυμένο χώρο, διαστρεβλώνοντας και παρερμηνεύοντάς το. Όσο πιο βαθιά εισχωρούσα μέσα στον καινούριο κόσμο, στον βαθύτερο εαυτό, τόσο απομακρυνόμουν από τον κόσμο τους. Οι απόψεις μου για τον παλιό κόσμο είχαν φυσικά υποστεί μια βαθιά αλλαγή. Τώρα μπορούσα να δω το νόημα της αναταραχής και της σύγχυσης που κάποτε δεν είχε νόημα για μένα και να το εξηγήσω σύμφωνα με το καινούριο. Αλλά φαίνεται πως οι φίλοι μου ποτέ δεν με συγχώρεσαν που μπήκα σ’ένα καινούριο τομέα και πολύ σύντομα βρέθηκα αντιμέτωπη με την αντίστασή τους που, όταν πύκνωνε, γινόταν πραγματικό μίσος και μια επιθυμία να κάνουν κακό. Από τη μια έδειχναν ότι είχαν ζωτικό ενδιαφέρον και απ’την άλλη, σχεδόν ταυτόχρονα, ενεργούσαν με τρόπο δηλητηριώδη και καταστρεπτικό. Είχα γίνει γι αυτούς ένα σύμβολο και μια πληγή.» (Από τον εγωκεντρισμό…)

Η μοναχικότητα και η ανεξαρτησία ήταν βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς της. Υπήρξε ασυμβίβαστη, απεχθανόταν την εξάρτηση, την προσκόλληση και την τελμάτωση.
«Το βασικό αυτό υπόστρωμα της μοναχικότητας ή ανεξαρτησίας που ανέκαθεν διέκριναν μέσα μου όσοι με περιέβαλαν, γεννήθηκε μαζί μου. Ήταν το ορατό μου στίγμα, αυτό καθόρισε την ανάπτυξή μου. Είμαι, από την ίδια μου τη φύση, ή ευλογημένη ή καταραμένη να μην μπορώ να προσκολληθώ πουθενά. Αυτό το υπόστρωμα είναι εκείνο που δεν μ’άφησε να ζήσω μια φυσιολογική ανθρώπινη ζωή. Ο πρώτος μου και ύστατος στόχος ήταν πάντα να ανακαλύψω το νόημα και το σκοπό της ζωής, δηλαδή να βρω το βασικό, ανεξάρτητο, ελεύθερο και φωτεινό βάθος μου. Αυτή υπήρξε η βασική μου διαφορά από τους φίλους μου, από την πλειονότητα των ανθρώπων που έχω συναντήσει, από τους άντρες που έχω αγαπήσει. Κανένας τους δεν ένιωθε ωθήσεις από μια βαθιά παραχωμένη αίσθηση ανεξαρτησίας και ελευθερίας. Όλοι τους ήταν οπαδοί της εξάρτησης, της μονιμότητας, της τελμάτωσης. Τώρα βλέπω ότι δεν ήταν ελεύθερες ψυχές.» (Ιερός Γάμος 6)

Δεν παντρεύτηκε ποτέ αν και είχε σκανδαλωδώς πολλές (!)  προτάσεις γάμου, μιας και οι άνδρες ελκύονταν πολύ από εκείνην εξαιτίας της Ουσίας της. Φυσικά ελάχιστοι είχαν καταλάβει ότι αυτό ήταν στην πραγματικότητα το στοιχείο που τους έλκυε και όχι η ομορφιά ή η καλλιέργειά της. Ήταν μια πηγή Φωτός που έθρεφε όσους ήταν κοντά της, μετάγγιζε Φως, ενεργοποιούσε, κινητοποιούσε.  Δυστυχώς σε ένα μικρό βιογραφικό δεν είναι δυνατόν να αναλυθεί το θέμα αυτό. Όμως, μπορεί κανείς να το μελετήσει διεξοδικά στα βιβλία της.

Σε όλο το έργο της «Ιερός Γάμος» πραγματεύεται και αναλύει το θέμα του έρωτα, ρίχνοντας φως σε πολλές πτυχές όπως : η αγάπη χωρίς προσκόλληση, τα είδη έλξης και ένωσης, ο εσωτερικός γάμος και η εξωτερική του έκφραση, η αισθησιακή και η ασκητική στάση, το μυστικιστικό σεξ, η σεξουαλική επαφή και η πνευματική ένωση, η εξάρτηση, η άρνηση διαιώνισης του είδους, ο εξωτερικός γάμος, τα πολικά όντα, οι διαφορετικοί κραδασμοί στον έρωτα, η κτητικότητα και η ζήλια, η ομοιότητα των δομικών στοιχείων, η αμοιβαία ανάμιξη, οι ενεργειακές ανταλλαγές κ.α.

Ο έρωτας υπήρξε απογοητευτικός για εκείνην, καθώς η αλληλοδιείσδυση και η συγχώνευση με τον άλλον δεν μπορούσε να επιτευχθεί. Δεν ήταν εύκολο να βρει το δικό της βάθος σε έναν άνδρα, πόσο μάλλον να ενωθεί πυρήνα με πυρήνα με κάποιον, αφού κάτι τέτοιο προϋπόθετε μια μεγάλη εσωτερική ομοιογένεια.

Στο αρχικό στάδιο της εσωτερικής της εξέλιξης επεδίωκε το μοίρασμα των νοητικών εξερευνήσεων : «Εκείνο που πραγματικά επιθυμώ είναι κάποιος που μαζί του να μπορώ να ανταλλάξω την εσωτερική μου πείρα, που να με καταλαβαίνει, που να έχει ενορατικότητα. Μπροστά σε αυτό, τι είναι το σεξ; Αμελητέα ποσότητα. Αυτό λοιπόν που θέλω δεν είναι κάποιος που απλώς να με περιβάλει με έρωτα και τρυφερότητα, αλλά ένας σύντροφος στις νοητικές εξερευνήσεις μου, ένας καθρέφτης του εαυτού μου.» (Από τον εγωκεντρισμό…)

Η οπτική της για τον έρωτα αλλάζει όμως,  καθώς οι εσωτερική διαδρομή της προχωράει:  «Ποθώ μιαν απόλυτα γυμνή προσέγγιση, πυρήνα με πυρήνα, πέρα από όλους τους φραγμούς της περιφερειακής ομοιογένειας και συγγένειας.» (Ιερός Γάμος 3)

Για την Σοφία ο έρωτας ήταν το μέσο προς την υπερβατική ύπαρξη, ο «πορθμέας» όπως τον αναφέρει. Πίστευε πως η επιτυχία στην ένωση 2 ανθρώπων μπορούσε να επιτευχθεί μόνο από ομοιογενή όντα. Όντα όμως που θα είχαν απαλλαγεί από τον εγωκεντρισμό τους, από τη «φυλακή του φλοιού» (σημ. του εγκεφάλου), όπως την ονόμαζε. Η τέλεια ένωση θα ήταν «πυρήνα με πυρήνα». Μόνον έτσι θα πραγματοποιούταν ο σκοπός του έρωτα, που είναι η πνευματοποίηση του ανθρώπου.

Οι διαπιστώσεις θα αλλάξουν και άλλο όμως. Με τον εσωτερικό γάμο, την ένωση και των δυο Αρχών μέσα της, η οπτική του έρωτα άλλαξε επίπεδο. Καθώς είχε κατακτήσει την κατάσταση της εσωτερικής ενότητας και πληρότητας, ελευθερώθηκε από την ανάγκη για ένωση με το άλλο φύλο.  Η Σοφία αναλύει διεξοδικά το θέμα της ένωσης για κάποια κοσμική σκοπιμότητα.

Και ποια η κατάληξη όσο αφορά σε αυτήν την διαδρομή; Ποια είναι η ένωση που συντελείται για κοσμική σκοπιμότητα;  Και πως πραγματοποιείται; Αυτό θα το αφήσω να το ανακαλύψει ο κάθε αναγνώστης/στρια της βιωματικής μυθιστορίας της, καθώς η ίδια η ανάγνωση του «Ιερού Γάμου», είναι από μόνη της μια διαδικασία μύησης.

Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για την προσωπικότητα της Σοφίας. Ανεξάρτητη, γενναία, δυναμική, ασυμβίβαστη, αμείλικτα ειλικρινής. Και από την άλλη, πτητική, ιδεαλιστική, υψιπετής,  με κατανόηση και διεισδυτικότητα, τρυφερή και ευαίσθητη. Τόσο το χωροχρονικό πλαίσιο που έζησε, όσο και το φύλο της θα μπορούσαν να γίνουν παράγοντες που θα εμπόδιζαν μια απλή γυναίκα να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί εσωτερικά στο βαθμό που εκείνη το έκανε. Λίγοι άνθρωποι κατάφεραν να δουν πέρα από την προσωπικότητα αυτή, την εξελιγμένη ψυχή, το αγγελικό φωτεινό ον που ήταν η Σοφία. Σωστά, κατά τη γνώμη μου, κάποιοι την χαρακτήρισαν «περιφερόμενο φάρο», «σπορέα», «μυήτρια, «πνευματικό ηγέτη με γυναικείο ένδυμα». Αν οι παραπάνω χαρακτηρισμοί σας φαίνονται υπερβολικοί, μια μελέτη του «Ιερού Γάμου» θα σας πείσει…
Η ζωή της ήταν «ένας μη συνειδητός αγώνας να πετάξει στα ύψη, να τινάξει όλη τη γήϊνη λάσπη από τα φτερά της, να ξεκολλήσει από την ταύτισή της με τη γη.» (Ιερός Γάμος 4).

 Όσα βίωσε και αποτύπωσε γραπτώς η Σοφία, μας υπερβαίνουν. Ξεκινώντας από τις εσωτερικές διεργασίες της αυτογνωσίας και της εξόδου από τον εγωκεντρισμό, βρισκόμαστε έπειτα μπροστά σε απόκρυφες γνώσεις, κοσμικές και συμπαντικές που είναι φανερό ότι δεν είναι δανεικές, αλλά αυθεντικά βιωμένες από βαθιά πηγή. Πράγματι, είμαστε πολύ τυχεροί που μια τέτοια ψυχή έζησε στον Ελληνικό χώρο. Αν και τόσο διακριτικά και αθόρυβα…

H Σοφία παρουσίασε καρκίνο (δεν γνωρίζω σε ποια ηλικία) στο δεξί μαστό. Αρνήθηκε να κάνει μαστεκτομή, παρά τις πιέσεις φίλων και γιατρών. Οι «αποκαλύψεις» της για την «ασθένεια» αυτή είναι άκρως ενδιαφέρουσες, καθώς και η στάση της προς το θάνατο. Άλλωστε την χρονική περίοδο εκείνη, είχε ήδη αποσπαστεί από την υλική – γήϊνη ζωή. Είναι και αυτό ένα πολύ σημαντικό κομμάτι από την ψυχογραφία της που αξίζει να μελετηθεί. Και τούτο όμως δεν επιδέχεται περισσότερης ανάλυσης σε ένα μικρό βιογραφικό, όπως το παρόν.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της έζησε στο Λιτόχωρο Πιερίας. Πέθανε στις 17/3/1986.

Την ευχαριστούμε που μοιράστηκε όλη αυτή την πορεία της με όλους μας. Την ευχαριστούμε για την μετάγγιση Φωτός και για τις γνώσεις που απλόχερα μετέδωσε.  Μακάρι το έργο της να διαδοθεί και να αξιοποιηθεί από τον καθένα/μια μας ατομικά και συλλογικά. Αυτό άλλωστε – φαντάζομαι – θα επιθυμούσε και η ίδια.

«Κατά βάθος», συλλογίστηκε, «δεν είμαι απλώς και μόνο ζήτημα Φωτός, όπως λέει σε κάποιο στίχο για τον εαυτό του, ο ποιητής Γ. Σεφέρης, αλλά ζήτημα Σοφού Γέροντα…» (Ιερός Γάμος 6)




10 σχόλια:

  1. Αν πω πως εχω φτασει εκει θαναι υπερβολη.Αγαπω ομως την ουσια αυτη πανω απ' οτιδηποτε.Ειναι συχνα καταρα αυτη η ιδιαιτερη μοναχικοτητα.Συχνα γινεται ακατανοτη και ειναι λογικο καθως δυσκολευει συγγενεις και φιλους.Ειναι δε φορες που αισθανεσαι την αναγκη να μοιραστεις η ν' ακουμπησεις καπου διχως να βρισκεις Οπως και ναναι ομως η ελευθερια αυτη ειναι πολυτιμη και υπεροχη! Το κειμενο σας υπεροχο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όσο περισσότερη συνειδητότητα τόσο μεγαλύτερη ελευθερία. Και συμφωνώ μαζί σας, η ελευθερία είναι πολύτιμη. Σας ευχαριστώ για το σχόλιό σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διαβάζω το βιβλίο της Η ΘΕΣΗ και αναζητώντας τη βιογραφία της επεσα πάνω στο κείμενό σας για την ΜΕΓΑΛΗ Σοφία,σας ευχαριστώ συγκινημένη !!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γράφετε παραπάνω "οι αποκαλύψεις της για την ασθένεια είναι άκρως ενδιαφέρουσες όπως και η στάση της για τον θάνατο" μπορείτε να μου πείτε Εάν οι απόψεις της αυτές υπάρχουν σε κάποιο Βιβλίο της?? Ευχαριστώ εκ των προτέρων'''

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλησπέρα σας. Ναι, η Σοφία αναφέρεται στην ασθένειά της αλλά και στο θάνατο σε όλο τον Ιερό Γάμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ενα υπεροχο κειμενο γραμμενο με μεγαλο σεβασμο. Διαβαζω τον Ιερο Γαμο και ειμαι συγκλονισμενη απο το τεραστιο εσωτερικο της βαθος και την αναλυση της σε παμπολλα εσωτερικα θεματα που μαρτυρουν την βαθεια γνωση και κατανοηση της. Το κομματι που διδασκε σε ομαδα τον Ιερο Γαμο το γνωριζετε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ για την ένθερμη ανταπόκριση στο έργο της Σοφίας. Όχι, δεν γνωρίζω το κομμάτι στο οποίο αναφέρεστε.

      Διαγραφή